پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

مجمع عمومی فرهنگستان علوم با حضور آقای پزشکیان، صبح روز پنجشنبه ۲۰ دی ماه ۱۴۰۳ در سالن همایش‌های فرهنگستان علوم برگزار شد. پیش از سخنان رئیس جمهور دکتر محمدرضا مخبر دزفولی در سخنانی ضمن ابراز خرسندی از حضور دکتر پزشکیان در مجمع عمومی فرهنگستان علوم، توضیحاتی درباره سابقه و اقدامات این فرهنگستان ارائه کرد. همچنین تعدادی از اعضا و اساتید حاضر نیز به تشریح نظرات و دیدگاه‌های خود پرداختند.

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

صالح نیکبخت نوشت: به عنوان یک حقوقدان متاسف می‌شوم که می‌شنوم مجلس به جای تصویب قوانین کاربردی و کارآمد که فاصله ایران را با حکومت‌هایی، چون طالبان و... یادآور می‌سازد، دست به اقدامات و تصمیماتی می‌زند که دقیقا در مسیر راه همین گروه‌های تندرو است.

گوشت قرمز کنیا که از زمان سفر رئیسی به آفریقا نامش سر زبان‌ها افتاده، از مبدا تقریبا نصف قیمت گوشت منجمد برزیلی قیمت دارد. پس در صورت تحقق وعده واردات گوشت قرمز کنیا، می‌توانیم شاهد کاهش قیمت گوشت در بازار باشیم؟ پاسخ مثبت دادن به این سوال چند پیش‌شرط دارد.واردات گوشت کنیا را با وجود قیمت پایین‌تر نباید بدون توجه به مسئله توانمندی این کشور به‌عنوان یک گزینه جدی درنظر گرفت. بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی با وجود اینکه گوشت قرمز همراه چای، قهوه و گل جزو مهمترین اقلام صادراتی کنیا به‌حساب می‌آید و همین الان عربستان، امارات، بحرین، کویت نیز گوشت گوسفندی، گاوی و دام زنده را با قیمت یک تا سه دلار از کنیا وارد می‌کنند، اما کنیا بین مهمترین کشور‌های صادرکننده گوشت گوساله دنیا جایی ندارد.

افزایش تنش میان ایران طالبان این سوال را ایجاد کرده که در صورت بروز جنگ بین ایران و افغانستان، چه چیزی در انتظار ماست؟ قدرت نظامی افغانستان و ایران چگونه است؟ هرچند این جنگ بدلیل بی ثباتی دولت افغانستان و تمایل بالای کشورهای غربی به ورود ایران به جنگی ایذایی ، بشدت می تواند مورد حمایت دشمنان جمهوری اسلامی ایران باشد.

فرشاد مومنی گفت: یک عده از سر جهل یا به خاطر مسائل دیگر می گویند، قانون اساسی توسط القائات حزب توده نوشته است یعنی می گویند چندده اسلام شناس برجسته ما آلت دست حزب توده بوده اند.این بازی ها را راه انداخته اند تا پاسخ ندهند که نتایج شوک درمانیِ مورد توصیه شان چه بوده است. ما نباید فریب این جریان سازی ها را بخوریم.

محسن ضرابی رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان با تاکید بر اینکه باید هزینه حمل ونقل دریایی ایران و عمان کاهش یابد، گفت: از طریق عمان می‌توانیم به کشور‌های آفریقایی صادرات داشته باشیم.

ژنرال" تامیر هیمن" رییس دستگاه اطلاعات نظامی ارتش اسراییل در مصاحبه با شبکه اسراییلی "والا" گفت: برخلاف غنی سازی اورانیوم (ایران) در سطحی نگران کننده و تهدید کننده اسراییل که قبلا مشاهده نشده بود، ایران هنوز راه زیادی برای دستیابی به بمب هسته‌ای در پیش دارد. "

الگوی توسعه مهم‌تر است یا دولت توسعه‌بخش؟ وظیفه روشنفکران جامعه مدنی برای ارایه الگو‌های توسعه در شرایط فعلی چیست؟ آیا گفتمان‌های مطرح شده در فضای عمومی و انتخاباتی کشور را می‌توان در راستای توسعه پایدار جامعه ایرانی فرض کرد؟ این پرسش‌ها و پرسش‌هایی از این دست، بخشی از محتوای گپ و گفتی است که با کمال اطهاری، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل توسعه مرور شده است.

رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی گفت: میانگین تورم دهه ۹۰، ۲۴ درصد بود که جزء بالاترین تورم‌ها از دهه ۴۰ هجری شمسی تاکنون است و در حوزه رشد نقدینگی نیز با رشد نقدینگی ۲۸ درصد، میانگین دهه ۹۰ بالاترین رشد نقدینگی درطول دهه‌های گذشته است، لذا در حوزه سیاست‌های پولی و بانکی هم توفیق چندانی در دوره دولت فعلی نداشته‌ایم.

داوود هرمیداس باوند گفت: مشکل سیاست خارجی ایران این است که به یک خط مشی خاصی اصرار دارد و بر اساس تغییرات نظام بین‌الملل، در موضع‌گیری‌هایش تغییری به وجود نمی‌آورد. به همین دلیل ایران هم در رویارویی با کشور‌های منطقه و هم در مواجهه با غرب دچار نوعی بلاتکلیفی شده است.

شاید سئوالی که از هم اکنون برای برخی مطرح است آن باشد که در صورت پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری آمریکا، نحوه برخورد دولت بایدن با ماجرای برجام و نحوه بازگشت احتمالی به این توافق چگونه خواهد بود؟

اگر به آمارها طی دو سال اخیر نگاهی بیندازیم خواهیم دید که شرایط چندان هم خوب نیست گواه آن هم ادامه‌دار شدن رشد منفی در اقتصاد و بزرگ شدن نقدینگی در شرایط رکود تورمی است.

مطابق گزارش بانک جهانی، رتبه ایران در سال ۲۰۲۰ در شاخص سهولت انجام کسب و کار نسبت به سال ۲۰۱۹، یازده پله تضعیف شده و فاصله از شاخص پیشرو نیز ۰.۱ افزایش یافته که نشان دهنده تضعیف توان امتیاز و رتبه ایران است.

کمبود تخت بیمارستانی یکی از مشکلات اساسی در ساختار درمانی و بهداشتی کشور است. فاصله متوسط جهانی با ایران چیزی حدود ۶ برابر است؛ یعنی در نُرم جهانی به ازای هر ۲۰۰ نفر یک تخت باید تهیه شود، اما در ایران به ازای هر ۱۲۵۰ نفر یک تخت بیمارستانی وجود دارد. بخش عمده‌ای از این بیمارستان‌ها خصوصی و با هزینه‌های بسیار بالا هستند و این یعنی نرم جهانی، دست‌کم ۲۰ برابر ایران است!

جديد‌ترين بررسي‌ها از درآمدهاي مالياتي دولت در بهار سال جاري نشان مي‌دهد كه اين درآمدها رشدي بيش از 28 درصدي را در قياس با فصل مشابه سال گذشته به ثبت رسانده‌اند و دولت مجموعا بيش از 24 هزار ميليارد تومان درآمد مالياتي داشته؛ آماري كه نشان مي‌دهد تغيير رويكرد در عملكرد اقتصادي دولت، هرچند در سطحي محدود، كليد خورده است.

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO)، ایران دارای سرانه نگران کننده 11 پزشک به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت است. شرایط وقتی نگران کننده‌تر می‌شود که بدانید این آمار نه تنها نسبت به سرانه کشورهای توسعه یافته، فاصله قابل توجهی دارد؛ بلکه در مقایسه با کشورهای منطقه نیز سرانه پایینی محسوب می‌شود. بدیهی است؛ اصلی‌ترین راه افزایش تعداد پزشکان در کشور، افزایش ورودی آن یا همان ظرفیت پذیرش رشته‌های پزشکی در کشور است.

منافع مشترک و تمایل برای افزایش تعاملات اقتصادی از جمله عوامل بستر ساز برای توسعه روابط تهران با آمریکای جنوبی است.

برندگان اصلی نظام یارانه‌ای فعلی چه قشری از جامعه هستند: فقرا یا ثروتمندان؟ اصلاح نظام یارانه‌ای از یک موضوع کارشناسی تا سطح یک جدل تقلیل یافته است؛ ظاهرا تنش‌های ناشی از این عارضه به سطوح کلان تصمیم‌گیری نیز سرایت کرده است. ترس از آسیب به اقشار محروم مهم‌ترین دغدغه در اصلاح نظام یارانه‌ای است. آیا واقعا قشر محروم، بازنده سیاست‌های اصلاحی است؟ آمارهای رسمی در مورد نگین نظام یارانه‌ای کشور، یعنی بنزین نشان می‌دهد که برنده اصلی وضعیت کنونی، قشر پولدار جامعه است. دهک دهم (ثروتمند)، ۱۷ برابر دهک اول (کم‌بضاعت) از یارانه بنزین استفاده می‌کنند. آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد مصرف بنزین، اتوبوس، تاکسی و تاکسی‌سرویس ثروتمندترین قشر جامعه ۴۹ برابر فقیرترین قشر است.

توافق هسته ای با ایران با درخواست خود رئیس جمهور آمریکا انجام شده است، رئیس جمهور قبلی آمریکا دو نامه به رهبر انقلاب نوشت و اعلام کرد غنی سازی هسته ای ایران را قبول دارند.علی لاریجانی» رئیس مجلس شورای اسلامی ایران در گفت و‌گو با شبکه العالم، به سوالاتی پیرامون نقش ایران در منطقه، آینده توافق هسته ای ایران و سازوکار مالی با اروپا، حضور آمریکا و تلاش برای تفرقه افکنی و توطئه چینی تحت عنوان «معامله قرن»، ظهور داعش، جنگ یمن، سوریه و عراق و نقش مخرب رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای حاشیه ای حامی تروریست پاسخ داده است.